Κρίση πανικού και πως να τη διαχειριστείτε

Μια κρίση πανικού εκδηλώνεται όταν το σώμα αρχίζει να βιώνει μια απροσδόκητη και απρόσμενη εγρήγορση. Όταν έντονα ψυχολογικά συμπτώματα όπως ο έντονος φόβος, η ανησυχία, το άγχος, βγαίνουν στην επιφάνεια και σωματοποιούνται. Τότε εμφανίζονται διάφορα σωματικά συμπτώματα όπως ναυτία, εφίδρωση, τρόμος, δύσπνοια, αδυναμία, μούδιασμα στα άκρα, μυϊκοί σπασμοί, πόνος στο στήθος, η αίσθηση ότι η καρδιά χτυπά ακανόνιστα, ένας ισχυρός φόβος ότι συμβαίνει κάτι πολύ σοβαρό όπως εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο. Μπορεί επίσης κάποιος να νιώσει ότι κινδυνεύει να πεθάνει ή ότι χάνει το μυαλό του και τρελαίνεται.

Το μέγεθος των συμπτωμάτων αλλά και η συχνότητα εμφάνισης των κρίσεων πανικού εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και τον χώρο ύπαρξης που τους δίνει ο «παθών» μέσα στη ζωή του. Σε οποιαδήποτε μορφή κι αν εκδηλώνονται  και με οποιαδήποτε συχνότητα είναι καλό να γνωρίζουμε ότι παρόλο που είναι πάρα πολύ ενοχλητικές και κάνουν το άτομο να δυσλειτουργεί και να υποφέρει δεν απειλούνται από αυτές ούτε η σωματική ούτε η ψυχική μας υγεία.

Έρευνες έχουν δείξει ότι ένα άτομο στα δέκα μπορεί να βιώσει κάποια στιγμή της ζωής του μία κρίση πανικού και συνήθως προκαλείται από κάποιο αγχωτικό γεγονός. Μερικοί άνθρωποι για παράδειγμα παθαίνουν κρίσεις πανικού, όταν αντιμετωπίζουν ειδικές καταστάσεις. Όπως κάποιος που έχει κλειστοφοβία μπορεί να βιώσει κρίση πανικού, όταν βρεθεί σε έναν κλειστό χώρο. 

Γενικά πιστεύουν ότι μια κρίση πανικού προκαλείται από έναν συνδυασμό φυσικών (σωματικών) και ψυχολογικών παραγόντων και ότι τα περισσότερα άτομα τη βιώνουν όταν έρχονται αντιμέτωποι με ό,τι "πυροδοτεί" κάποιον φόβο τους χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι τους είναι συνειδητό. Συνήθως πιστεύουν ότι οι κρίσεις συμβαίνουν χωρίς κανέναν προφανή λόγο. 

Η κρίση πανικού λειτουργεί σαν φαύλος κύκλος. Όσο περισσότερο ανησυχεί κάποιος ότι θα συμβεί, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να του συμβεί. Το πρώτο βήμα για να περάσει όσο πιο ανώδυνα γίνεται μια τέτοια κρίση είναι η αποδοχή και η γνώση. Εάν γνωρίζει τι συμβαίνει είναι σίγουρα καλύτερα προετοιμασμένος για να το αντιμετωπίσει. Και είναι εξίσου σημαντικό να μην στρέφεται εναντίον του εαυτού του επειδή βιώνει τέτοιες κρίσεις αλλά να τον προσεγγίζει με αγάπη και αποδοχή.

Υπάρχουν διάφορες τεχνικές αυτοβοήθειας που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος για να βοηθήσει τον εαυτό του όμως σε καμιά περίπτωση δεν αντικαθιστούν την βοήθεια από τον εξειδικευμένο γιατρό ή θεραπευτή. Μερικές από αυτές τις τεχνικές είναι:

1.  Είναι σημαντικό να μην “παλεύετε”  με την κρίση του πανικού. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι όπως  ήρθε έτσι και θα φύγει, και ότι όλα θα γίνουν πάλι ήρεμα. Μην αντιστέκεστε πολεμώντας την γιατί αυξάνεται την εκδήλωση των συμπτωμάτων και το βαθμό δυσκολίας της κατάστασης.

2.   Πάρτε βαθιές και αργές αναπνοές.  Ότι αισθάνεστε από τον πανικό μπορεί να επιδεινωθεί αν αναπνέετε πολύ γρήγορα και ανεξέλεγκτα. Προσπαθήστε να στρέψετε την προσοχή σας στην αναπνοή σας και σταδιακά να αυξήσετε την διάρκεια της εισπνοής και της εκπνοής σας. Είναι καλό να αρχίσετε να μετράτε ταυτόχρονα (π.χ  4 χρόνους εισπνοής και 4 χρόνους εκπνοής) ώστε να φύγει το μυαλό σας από τις αρνητικές και φοβικές σκέψεις και να εστιαστεί στο μέτρημα και την αναπνοή.

Να θυμάστε δυο πράγματα: 

Α. Αν θέλετε να αλλάξετε την κατάσταση του μυαλού σας αλλάξτε την κατάσταση της αναπνοής σας

Β. Η κρίση πανικού ποτέ δεν επισκέπτεται τον άνθρωπο που αναπνέει βαθιά και συνειδητά

3. Πολεμήστε τους φόβους σας. Παρατηρήστε τι είναι αυτό που αναδύετε και σας φοβίζει. Αρκετοί άνθρωποι εκείνες τις στιγμές έχουν καταστροφικές σκέψεις ή τους βγαίνει στην επιφάνεια ο φόβος του θανάτου… αυτό τους πανικοβάλλει ακόμα περισσότερο. 

Αντί να αφήσετε το μυαλό σας να εστιάζει σε τέτοιες αρνητικές σκέψεις ή εικόνες, φανταστείτε ένα τόπο (πραγματικό ή φανταστικό) ή μια κατάσταση (π.χ να βρίσκεστε στην αγκαλιά ενός αγαπημένου σας προσώπου) που σας κάνει να νιώθετε προστασία, ηρεμία και χαλαρότητα. Επιτρέψτε σε αυτή την αίσθηση να σας πλημμυρίσει έτσι ώστε οι αρνητικές σκέψεις σταδιακά να απομακρυνθούν…

Μπορείτε να έχετε κάνει προάσκηση στο σπίτι σας, όταν βρίσκεστε σε ηρεμία. Οραματιζόμενοι αυτόν τον τόπο ή την κατάσταση ούτως ώστε αν έρθει η κρίση να σας συναντήσει εσείς να είστε προετοιμασμένοι. 

4. Μια απλή άσκηση που έχει βοηθήσει αρκετούς "φίλους" που πάθαιναν κρίση πανικού είναι το "σπρώξιμο" του τοίχου. Σταθείτε μπροστά σε έναν τοίχο και αρχίστε να τον σπρώχνετε με όλη σας τη δύναμη ώστε να καταφέρετε να τον μετακινήσετε 10 εκατοστά. Μην αναρωτιέστε πως μπορεί αυτό να βοηθήσει. Απλά κάντε το και αν θέλετε μετά μοιραστείτε μαζί μας την εμπειρία σας...

5. Βάλτε τον διαλογισμό στη ζωή σας. Κάνοντάς το αυτό θα αποκτήσετε μεγαλύτερη επίγνωση και συνειδητότητα. Θα μπορέσετε να έρθετε σε βαθιά επαφή με τον εαυτό σας και θα αναγνωρίσετε τι κρύβετε κάτω από τις κρίσεις πανικού. 

Μια διαλογιστική άσκηση που μπορεί να σας βοηθήσει εκείνη τη δύσκολη ώρα είναι να έρθετε σε επαφή με το σώμα σας. Πλησιάστε το και μιλήστε του σαν να είναι ένα μικρό παιδί που έχει ανάγκη από φροντίδα και αγάπη.

Αρχίστε φέρνοντας την προσοχή αλλά και την αναπνοή σας στα δάχτυλα των ποδιών, στα πέλματα, στις γάμπες και ανεβείτε αργά και σταδιακά μέχρι το κεφάλι. Μιλήστε σε κάθε περιοχή του σώματος που προσεγγίζετε… μιλήστε στα πόδια σας, στην κοιλιά σας, στο στήθος, στα χέρια, στο κεφάλι σας… ησυχάστε τα… πέστε τους ότι όλα θα περάσουν γρήγορα και ότι εσείς θα είστε μαζί τους με αγάπη

6. Αλλάξτε τον τρόπο ζωής σας. Η άσκηση και η σωστή διατροφή είναι πολύ σημαντικά και βοηθούν στην εξισορρόπηση της υγείας. Ασκηθείτε τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα με έντονη δραστηριότητα ώστε να αποβάλλεται την επιπλέον αδρεναλίνη που διαθέτετε. Ταυτόχρονα ακολουθείστε μια υγιεινή και  ισορροπημένη διατροφή. Αρχίστε να τρώτε μικρά, τακτικά γεύματα και να αποφεύγετε την κατανάλωση των ζαχαρούχων τροφών και ποτών. Αποφύγετε τις τυποποιημένες τροφές, την πολύ καφεΐνη, το αλκοόλ και το κάπνισμα διότι μπορεί να συμβάλουν με τον τρόπο τους στην εκδήλωση των κρίσεων πανικού

7. Εμπλουτίστε τη ζωή σας. Οι περίπατοι στη φύση, το μασάζ, το ηχομασάζ, η αρωματοθεραπεία, η γιόγκα, ο διαλογισμός, το ρέικι, θα σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε και ταυτόχρονα να αλλάξετε τον τρόπο σκέψης που είχατε μέχρι τώρα γιατί όσο κι αν αντιδράτε και δεν θέλετε να το πιστέψετε, αυτός σας έφερε αντιμέτωπους με τις κρίσεις πανικού. 

8. Ακολουθήστε μια θεραπευτική μέθοδο που σας ταιριάζει. Εκτός από την ψυχιατρική και ψυχολογική παρέμβαση ή τη γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία για τις κρίσεις πανικού μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι συμπληρωματικές θεραπείες μπορούν συνδυαστικά να τους βοηθήσουν ώστε να έρθουν γρηγορότερα σε μια λειτουργική καθημερινότητα

Η νέο-κρανιοϊερή θεραπεία μπορεί να φέρει κάποιον σε επαφή με τον εσωτερικό του κόσμο ώστε να συνειδητοποιήσει τι είναι αυτό που τον εγκλωβίζει και δεν τον αφήνει ελεύθερο να ζήσει τη ζωή του. 

9. Μην κρύβεστε και καλύπτετε τα συναισθήματά σας. Εκμυστηρευτείτε στον σύντροφό σας, την οικογένεια σας, σε έναν φίλο σας, ό,τι σας απασχολεί και επισκεφτείτε κάποιον ειδικό ώστε να  διευκολύνεται τον εαυτό σας να απαλλαγεί από την επώδυνη κατάσταση. 

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι κρίσεις πανικού είναι αντιμετωπίσιμες και ότι δεν είναι καθόλου μα καθόλου επικίνδυνες για την ψυχική και σωματική σας ακεραιότητα 

Βιωματική εμπειρία

Πριν αρκετά χρόνια, γυρνώντας αεροπορικώς στην Αθήνα από ένα σεμινάριο advanced της νέο-κρανιοϊερής θεραπείας με θέμα την Αποδοχή, είχα την ¨τύχη¨ να συναντήσω μια κρίση πανικού σε όλο το μεγαλείο της.

Μην σκεφτείτε ότι πιθανόν το αεροπορικό ταξίδι ίσως με έφερε σε μια τέτοια κατάσταση γιατί αυτό δεν ισχύει. Το αεροπλάνο είναι το αγαπημένο μου μέσο μεταφοράς και λατρεύω να βλέπω από ψηλά τη γη να ξεδιπλώνεται…

Αρκετά χρόνια πριν, περίπου μια επταετία, είχα κάποιες ενδείξεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν σαν προάγγελοι της κρίσης πανικού που με επισκέφτηκε αλλά τα συμπτώματα ήταν πολύ αμυδρά και κράτησαν χρονικά πολύ λίγο γι' αυτό και δεν τους έδωσα καμιά μα καμιά σημασία.

Μπήκα λοιπόν ιδιαίτερα ήρεμη μέσα στο αεροπλάνο αλλά όχι χαρούμενη γιατί κάτι μέσα μου έλεγε ότι γυρνώντας στην Αθήνα κάτι δύσκολο θα αντιμετώπιζα… Κάθισα όσο πιο αναπαυτικά μπορούσα στη θέση μου και περίμενα να νιώσω αυτή την όμορφη έξαψη που μου φέρνει πάντα η απογείωση όταν άρχισα να ιδρώνω χωρίς λόγο, να ανεβαίνει η θερμοκρασία μου και  να θέλω να ουρλιάζω χωρίς αυτό να μπορώ να το εξηγήσω. Ήθελα να πεταχτώ πάνω, να πατήσω πάνω στα κεφάλια των συνεπιβατών μου και να βγω έξω ουρλιάζοντας με πολεμική ιαχή… Αέρα… Όμως τίποτα από όλα αυτά δεν έκανα…

Κατάλαβα ότι βίωνα μια κρίση πανικού. Έκλεισα τα μάτια και άρχισα να αναπνέω όσο πιο αργά και βαθιά μπορούσα. Ταυτόχρονα άρχισα να μιλώ με την εσωτερική μου φωνή στο σώμα μου και να το καθησυχάζω λέγοντας του ότι δεν είναι τίποτα σημαντικό αυτό που βιώνουμε και ότι θα περάσει γρήγορα… 

Όσο πιο βαθιά ανέπνεα τόσο περισσότερο έμπαινα μέσα μου. Και ξαφνικά στην εσωτερική μου οθόνη με βλέπω να ακροβατώ στην κόψη ενός μεγάλου και υψηλού γυάλινου παραπετάσματος που διαχώριζε το χάος από τη γαλήνη… περπατούσα και δεξιά μου είχα την ηρεμία και αριστερά μου τον πανικό… ήταν σαν να μου έλεγε το σώμα μου Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΗ ΣΟΥ… μπορείς να πας είτε από την μια είτε από την άλλη πλευρά…

Επέλεξα για λίγο να συνεχίσω να ακροβατώ στην κόψη και να παρατηρώ… όταν ένιωσα ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή γλίστρησα στην πλευρά της γαλήνης… έμεινα σιωπηλή και με κλειστά τα μάτια για αρκετή ώρα νιώθοντας την ηρεμία να με πλημμυρίζει και λίγο πριν την προσγείωση αφού ευχαρίστησα το σώμα μου για την εμπειρία που μου χάρισε άνοιξα τα μάτια και ήρθα σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο… 

Η προσγείωση ήταν ήσυχη και δεν ξανασκέφτηκα καθόλου την κρίση πανικού παρά μόνο ύστερα από δυο χρόνια που έπρεπε να ταξιδέψω αεροπορικώς για Ολλανδία. Δεν ανησύχησα καθόλου, ήξερα πολύ καλά ότι δεν χρειαζόταν να δώσω καθόλου χώρο στο μυαλό μου για να φοβηθεί και να δημιουργήσει αρνητικές εικόνες. Απλά χαμογέλασα στο σώμα μου έχοντας τη σιγουριά ότι αυτό ξέρει και θα με οδηγήσει εκεί που πρέπει…

namaste

despoina palamari